มาทำความรู้จักตัวไรฝุ่นกันเถอะ

ตัวไรฝุ่น คือ อะไร 
ตัวไรฝุ่น คือ สัตว์ที่มีขนาดเล็กมาจนมองด้วยตาเปล่าไม่เห็น เป็นสัตว์จำพวกแมลงแต่มีลักษณะคล้ายกับแมงมุม เห็บ หมัด และ มีขา 8 ขา ชอบอาศัยอยู่ในบ้านของเรา ขนาดของไรฝุ่นจะวัดได้ 1 ส่วน

100 ของความยาวที่เป็นนิ้ว ซึ่งเทียบแล้วคือเล็กกว่าปากกาที่จุดลงบนกระดาษ

อาหารของตัวไรฝุ่น คือ เซลล์ผิวหนังของคนและสัตว์เลี้ยงที่หลุดลอกออกมา ผิวหนังของคนนั้นโดยทั่วไปจะหลุดลอกวันละประมาณ 1.5 กรัม ซึ่งเป็นปริมาณที่มากพอที่จะเลี้ยงตัวไรฝุ่นให้เจริญเติบโตได้เป็นอย่างดี นอกจากอาหารที่ได้จากคน ไรฝุ่นยังอาศัยพวกใยผ้าและขนสัตว์กินเป็นอาหารได้ด้วย

ตัวไรฝุ่นไม่มีตาที่มองเห็น และไม่มีระบบหายใจ ตัวไรฝุ่นชอบอยู่ในที่อุ่น ชื้น และเต็มไปด้วยฝุ่นละออง อุปกรณ์การนอน เช่น หมอนหนุน ที่นอน พรม และเฟอร์นิเจอร์ผ้า เป็นสถานที่ที่ดีอย่างยิ่งสำหรับครอบครัวไรฝุ่น ตัวไรฝุ่นจะปล่อยมูลของเสียของมันออกมาประมาณวันละ 20 ก้อน และสภาพแวดล้อมที่เหมาะต่อการสืบพันธุ์ของพวกมัน คือ ที่นอนที่มีความอบอุ่น ชื้น และมืดของเรานั่นเอง ไรฝุ่นเพศเมียจะวางไข่วันละ 60-100 ฟอง
พบเจอตัวไรฝุ่นง่ายๆ ได้ที่ไหนบ้าง 
ที่ไหนที่มีคนและสัตว์ มีความอุ่น มีอุณหภูมิความชื้นพอเหมาะที่ระดับ 60 % ที่นั่นคือที่อยู่อาศัยของไรฝุ่น ตัวไรฝุ่นชอบอยู่ในที่ที่ดังต่อไปนี้เป็นที่สุด กล่าวคือ ที่นอน เฟอร์นิเจอร์ทำจากวัสดุเส้นใยผ้า พรมปูห้อง พรมปูพื้น ผ้านวม หมอน ตุ๊กตาของเล่นที่ทำจากผ้า และทุกอย่างที่มีเส้นใยผ้ามาเกี่ยวข้องด้วย

โดยเฉลี่ยแล้ว เตียงนอน 1 เตียง สามารถเลี้ยงดูตัวไรฝุ่นได้หลายล้านตัว พวกเราใช้เวลานอนบนที่นอนกันประมาณ 8 ชั่วโมงต่อวัน ซึ่งผิวของเราได้สัมผัสอย่างใกล้ชิดและยาวนานกับมูลของไรฝุ่นที่มีสารทำให้เกิดภูมิแพ้

มีรายงานเกี่ยวกับตัวไรฝุ่นทั่วโลก ซึ่งสายพันธุ์จำนวน 13 สายพันธุ์เป็นที่รู้จักกันแพร่หลาย ไรฝุ่นมีชีวิตอยู่ได้ประมาณ 30 วัน และตัวเมียวางไข่วันละ 1 ฟอง จำนวนของตัวไรฝุ่นจะเพิ่มมากที่สุดในช่วงฤดูร้อนในสภาพอากาศที่ร้อนชื้นและลดจำนวนลงเหลือน้อยที่สุดในช่วงฤดูหนาว

ตัวไรฝุ่นก็เหมือนกับสัตว์ที่เป็นพาหะของโรค จะแพร่กระจายอย่างดีในสภาพบ้านที่อากาศถ่ายเทไม่ดีและตัวไรฝุ่นก็อาจจะเป็นสาเหตุหลักที่ทำให้ผู้ใหญ่ขาดงาน เด็กๆ ขาดเรียน เนื่องจากแพ้มูลของมัน ทำให้เกิดอาการจามอย่างหนัก เกิดปฎิกิริยากระตุ้นภูมิแพ้ มีการคันตามผิวหนัง น้ำตาไหล ไอ เวียนศีรษะ หมดแรง หายใจไม่สะดวก และมีปัญหาระบบย่อยอาหาร

ตัวไรฝุ่นทำให้เกิดโรคภูมิแพ้อย่างไร 
คนที่แพ้ไรฝุ่น หมายถึง คนที่มีปฎิกิริยาต่อโปรตีนในตัวและในมูลของไรฝุ่น ภูมิแพ้ไรฝุ่นคือ ปฎิกิริยาที่ไวต่อโปรตีนของตัวไรฝุ่นที่ตายแล้ว โปรตีนดังกล่าวจะมีผลเสียต่อทางเดินหายใจทำให้เกิดโรคทางเดินหายใจอักเสบรุนแรงและโรคหอบหืด และยังทำให้คนที่มีแนวโน้มจะเป็นโรคผิวหนังอักเสบมีอาการของโรคมากขึ้น

ตัวไรฝุ่นที่ตายจะมีจำนวนโปรตีนจำนวนมาก เมื่อเราสูดลมหายใจหรือผิวหนังของเราสัมผัสกับตัวไรฝุ่นที่ตาย ร่างกายของเราก็จะสร้างภูมิต้านทาน (antibodies) ขึ้นมา ภูมิต้านทานนี้จะปล่อยสารเคมีที่เรียกว่า ฮีสตามีน ซึ่งทำให้เกิดการบวมและการระคายเคืองของทางเดินหายใจตอนต้น นั่นก็คืออาการของโรคทางเดินหายใจอักเสบและโรคหอบหืด และภูมิแพ้นี้ยังสามารถถ่ายทอดทางพันธุกรรมได้อีกด้วย

สารก่อภูมิแพ้ของไรฝุ่นอาจเป็นสาเหตุของโรคต่อไปนี้


โรคทางเดินหายใจอักเสบตลอดปี

โรคตาอักเสบ (ตาระคายเคือง)

โรคจมูกอักเสบ (น้ำมูกไหลและมีการจาม)

โรคหอบหืด (ไอและมีปัญหาระบบทางเดินหายใจ) , โรคหอบหืดในระยะต่อไป

โรคผิวหนังอักเสบ (ปัญหาเกี่ยวกับผิวหนัง เช่น มีผื่นแดงและคัน)

โรคปวดศีรษะ

โรคผื่นคัน
การควบคุมตัวไรฝุ่นในห้องนอน 
คนเราใช้เวลาอยู่ในห้องนอนมากกว่าสถานที่อื่นๆ สำหรับคนที่เป็นโรคภูมิแพ้ไรฝุ่นนั้นเป็นเรื่อง จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องหาวิธีการลดฝุ่นในห้องนอนลง ทั้งนี้ตัวไรฝุ่นจะเติบโตได้อย่างดีในที่นอน หมอน และเครื่องนอนที่ใช้อยู่ ต่อไปนี้เป็นวิธีการที่ได้ผลในการลดไรฝุ่นในห้องนอน :



ใช้วัสดุที่เป็นไม้ปูพื้น และยกเฟอร์นิเจอร์ที่ทำด้วยผ้าออกไป

คลุมที่นอน หมอน ด้วยผ้าคลุมพลาสติก (หรือผ้าคลุมป้องกันไรฝุ่น)

ซักผ้าปูที่นอนและผ้าห่มทุกๆ 2-4 สัปดาห์ในน้ำร้อน

เช็ดทำความสะอาดบานเกล็ดม่าน และถูพื้นด้วยผ้าชื้นทุกๆ สัปดาห์

นำของเล่น สมุดหนังสือ และสัตว์สตั๊ฟออกนอกห้อง


การควบคุมตัวไรฝุ่นในบ้านพยายามลดความชื้นในบ้าน
ซักเครื่องนอนด้วยน้ำร้อน
จัดเตียงในช่วงสายของวันและเปิดหน้าต่างให้อากาศผ่านเข้ามา
คลุมที่นอนและหมอนด้วยวัสดุที่มีรูของใยผ้าขนาดเล็กกว่าไรฝุ่นเพื่อป้องกันตัวไรฝุ่น
พยายามกำจัดไอน้ำที่เกิดจากการอาบน้ำและการทำอาหารโดยการเปิดหน้าต่างให้ลมเข้าถ้าเป็นไปได้
เปิดหน้าต่างในขณะที่ทำความสะอาดเพื่อให้สารก่อภูมิแพ้ต่างๆ ถูกลมพัดออกไป
อย่านำถุงเก็บฝุ่นกลับมาใช้อีกครั้ง และถ้าเป็นไปได้ให้ใช้เครื่องดูดฝุ่นที่มีถุงกรองฝุ่นอย่างดี
ของเล่นต่างๆ หรือของชิ้นเล็กควรจะนำไปแช่ไว้ในตู้เย็นหรืออบร้อนในเครื่องอบผ้าเพื่อฆ่าตัวไรฝุ่น
ตัวไรฝุ่นไม่ชอบแสงอาทิตย์ ดังนั้นปล่อยให้อากาศเข้าบ้านและเอาพรมหรือผ้าห่มไปตากแดดบ้างในวันที่แดดออก

วิธีง่ายๆ ที่ได้ผลในการหลีกเลี่ยงตัวไรฝุ่นใช้ผ้าที่ทออย่างแน่นคลุมเครื่องนอน ผ้าชนิดนี้ทำจากเส้นใยธรรมชาติ หรือการผสมผสานกันระหว่างเส้นใยธรรมชาติและเส้นใยสังเคราะห์ เส้นใยที่ทออย่างแน่นนี้จะมีช่องระหว่างเส้นใยเล็กมากจนตัวไรฝุ่นและมูลของมันไม่สามารถผ่านเข้าไปในที่นอนได้ มีแต่อากาศเท่านั้นที่ยังผ่านได้ปกติซึ่งจะทำให้ผู้ที่นอนเกิดความรู้สึกสบายตัว


ใช้วัสดุสังเคราะห์ เช่น การใช้วัสดุอย่างเช่น โพลีพร็อพพีลีนที่ทอเป็นเส้นใย 3 ชั้นที่พิสูจน์แล้วว่ามีประสิทธิภาพและให้ความสบาย วัสดุเหล่านี้จะทำหน้าที่เหมือนกับตาข่ายที่ดักจับตัวไรฝุ่นและมูลของมัน อีกทั้งยังระบายลมและความชื้นได้ดี


วัสดุประเภทเคลือบไวนิล/ยูรีเทน หรือเคลือบสารอื่นๆ วัสดุเหล่านี้เป็นจำพวกที่อากาศไม่สามารถระบายได้ ถึงแม้จะกันไม่ให้ตัวไรฝุ่นและสารก่อภูมิแพ้ผ่านเข้าสู่ที่นอนได้ แต่ก็จะทำให้ผิวของเราเกิดความร้อน เหนียวเหนอะ และนอนไม่สะดวกสบาย เนื่องจากความชื้นบนผิวร่างกายเราไม่อาจซึมผ่านวัสดุได้ วัสดุที่เคลือบด้วยไวนิลหรือยูรีเทนอาจจะทำให้เกิดกลิ่นหรือปล่อยสารเคมีสู่อากาศได้

ขอบคุณข้อมูลจาก : supracare